Nijer’de darbe girişiminin ardından diğer Afrika ülkelerinde de yayılan Fransız karşıtı gösteriler, Fransa’yı ayağa kaldırmıştı.
Fransa Ulusal Meclisi’nde Cumhuriyetçi senatörler Roger Karoutchi, Bruno Retailleau ve Christian Cambon, Fransa Devlet Başkanı Emmanuel Macron‘a hitaben, farklı siyasi görüşlerden 94 milletvekilinin imzasını taşıyan bir açık mektup kaleme aldı.
Mektupta, Fransa’nın Afrika politikasının yeniden gözden geçirilmesi çağrısında bulunuluyor.
Le Figaro’nın aktardığına göre, mektupta şu ifadeler kullanıldı:
“Sayın Cumhurbaşkanı;
Birkaç yıldır, Fransa’nın Afrika’daki yeri ve rolü konusunda birbirini izleyen hükümetlerimizi sorguluyoruz. Bazı bakanların yaptığı gibi, bizi Françafrique’e nostaljik olarak tanımlamakla yetinmek, başarısızlıkları ve aksaklıkları gizlemeye hizmet eden bir sapmadır.
Bugün Nijer, dün Mali, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Burkina Faso Fransa’yı, Fransız güçlerini ve Fransız şirketlerini reddetmiştir. Barkhane Operasyonu’nun başarısızlığa uğramasının ardından, insan hakları ya da demokrasiye pek önem vermeyen, ancak halklarını eski “sömürgeci güce” karşı ayaklandırarak iktidarı elinde tutan tüm diktatörler ya da liderler için mükemmel bir şekilde uygun olan Wagner milisleri, bizim pahamıza ortaya çıktı.
Sahraaltı Afrika’daki bu hareket, Fildişi Sahili ve Senegal gibi bize yakın olduğu bilinen ülkelerde bile gösteriler ve Fransız karşıtı eylemlerle yayılıyor.
Kuzey Afrika’da da hayal kırıklıkları yaşandı. Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun bir sıcak bir soğuk esiyor, bazen yakınlaşma ve resmi ziyaretten (düzenli olarak iptal ediliyor) bahsediyor, bazen de Cezayir halkının tüm dertlerinden Fransızların “Büyük Şeytan” olduğunu söylüyor. Bu belirsizlik, birçok Fransız yetkilinin artık hiçbir anlam ifade etmeyen 1968 anlaşmalarını sorgulamasına yol açtı.
Fas’ta, Fransa’nın Sahra konusundaki oyalaması (İspanya ve Almanya’nın Fas’ın egemenliğini tanımasına rağmen) ve Quai d’Orsay’ın Cezayir’le olan denge oyunu, Kraliyet Sarayını askeri ve ekonomik ortaklar için Paris’in dışına bakmaya sevk etti.
Tunus’ta istikrarsız Cumhurbaşkanı Kays Said dönüşümlü olarak ABD, AB ve Arap dünyasına ve artık ayrıcalıklı bir rol oynamayan Fransa’ya giderek daha az dönüyor.
Sayın Cumhurbaşkanı, Fransız Batı Afrikası ya da Fransız Ekvatoral Afrikası’nı hayal etmiyoruz, Foccart döneminin tamamen sona erdiğini biliyoruz. Ancak askeri anlamda olsun, ortak kalkınma kavramı anlamında olsun ya da kültürel ve dilsel işbirliği anlamında olsun, Afrika’daki Fransız politikasının dönüşümünü anlamıyoruz.
Bugün, dünün Françafrique’inin yerini askeri Russafrique, ekonomik Chinafrique ya da diplomatik Américafrique almıştır. Ve ne yazık ki Frankofoni’nin İngiliz dili karşısındaki gerilemesi hakkında ne söyleyebiliriz?
Sayın Cumhurbaşkanı, Senato Dış İlişkiler ve Savunma Komisyonu ve Senato’nun tamamı, Fransa’nın Afrika politikası üzerine yapılan bir tartışma sırasında, ilkbaharda sizi uyardı. Afrika vizyonumuzu ve Fransa ile ilişkilerini yeniden düşünmenin zamanı gelmedi mi? Bunu yapma niyetinizi defalarca ifade ettiniz…
Dost bir kıta olan Afrika’nın artık Fransa’yı anlamadığı ve Fransa’nın rolüne ve varlığına giderek daha fazla meydan okuduğu göz önüne alındığında, muhtemelen zamanı gelmiştir. Biz kendi payımıza, kıtanın bütününden yavaş yavaş kaybolmamıza razı değiliz. Françafrique’den sonra, Fransa’nın Afrika’dan kaybolmasına mahkum muyuz?”
