Dünyada ticari alacak sigortası şirketi Allianz Trade, 2025 yılının birinci üç ayını kapsayan Ekonomik Görünüm Raporu’nu yayınladı.
Donald Trump’ın gümrük vergilerinin global iktisat üzerindeki tesirlerine dikkat çekilen raporda, ABD’nin tam teşekküllü bir ticaret savaşı başlattığı yorumuna yer veriliyor. Rapora nazaran; yarı iletkenler, ilaç, bakır, mineraller üzere sektörel istisnalar dışarıda bırakıldığında, ABD’nin Çin’e uyguladığı efektif tarife oranı yüzde 130’a ulaşmış durumda.
AB için bu oran yüzde 9. Çin’den sonra tarife oranı en yüksek beş ülke ise; yüzde 25 ile Bangladeş, yüzde 20 ile Pakistan, yüzde 15 ile Kamboçya, yüzde 14 ile Endonezya ve Japonya. ABD’nin en düşük tarife uyguladığı ülkeler ise; yüzde 4 ile Suudi Arabistan, yüzde 5 ile Singapur, yüzde 6 ile Norveç ve tekrar yüzde 6 ile Ekvator, yüzde 7 ile İsviçre ve yüzde 7 ile BAE. Allianz Trade ekonomistleri, tüm bu tarife artışlarının ABD’nin global ithalat tarife oranını 1890’lardan bu yana en yüksek düzey olan yüzde 25,5’e çıkardığına dikkat çekiyor. Ve ikili mutabakatlarla ABD’nin ithalat tarifesi oranını 2025’in son çeyreğine kadar yüzde 10,2’ye düşürebileceğini varsayıyor.
Ekonomik büyüme sürat kesecek
Allianz Trade Ekonomik Görünüm Raporu’na nazaran, 2025 yılında global GSYH büyümesi, pandemiden bu yana en düşük düzey olan yüzde 2,3’e gerileyecek. 2024 yılında yüzde 2,9 olan global ekonomik büyüme, ABD kaynaklı ticari savaş nedeniyle 2025 yılında 0,6 puan sürat kesecek. Mevcut global belirsizlik düzeyinin Covid-19 salgını sırasındaki kadar yüksek olduğu bilgisi de raporda dikkat çeken yorumlar ortasında. Büyümenin Avrupa bölgesinde de yavaşlayacağını belirten ekonomistler, bu bölge için büyüme varsayımlarını 2025 yılı için yüzde 0,8 ve 2026 yılı için yüzde 1,5 olacak halde aşağı tarafta güncellediklerini belirtiyorlar. Giderek daha telaşlı hale gelen hane halklarının ihtiyati tasarrufları artırması ve tüketici talebinin azalma mümkünlüğü da rapordaki varsayımlar ortasında yer alıyor.
Gelişmekte olan ülkeler strateji değiştiriyor
Allianz Trade Ekonomik Görünüm Raporu’nda, gelişmekte olan ülkelerin Trump vergileri nedeniyle bir yandan tarife riskleriyle başka yandan ticari çeşitlendirme fırsatlarıyla karşı karşıya oldukları belirtiliyor. Raporda, gelişmekte olan ülkelerden kimilerinin Amerikan mallarına uygulanan tarifeleri ayarlamaya çalışırken bir kısmının da ithalatı çeşitlendirerek farklı stratejilere yöneldiği vurgulanıyor. İsrail, Vietnam, Hindistan ve Tayland üzere ülkeler gümrük tarifelerini düşürmeyi, ticaret muahedesi yapmayı ya da ABD’den yapılacak ithalatı artırmayı tercih ettikleri raporda belirtiliyor.
Öte yandan ABD’ye ihracat bağımlılığı en yüksek olan ve hasebiyle en yüksek tarife artışlarına maruz kalan ülkeler müzakerelerde ön sıralarda ve bu ülkelerin genel olarak daha fazla ABD eseri satın almayı, ABD’ye ithalat tarifelerini sıfıra yakın bir düzeye indirmeyi ve mümkünse ABD’de yatırımlarını artırmayı öneren müzakereler etmeleri bekleniyor. Tekrar raporda, Çin’in, 10 Nisan’dan itibaren geçerli olmak üzere tüm ABD ithalatına yüzde 84 gümrük vergisi misillemesine gidileceğini ve bu oranın artabileceğini duyurarak daha sert bir ton benimsediği aktarılıyor.
Global belirsizlik sermaye harcamalarını baskılayacak
Allianz Trade Ekonomik Görünüm Raporuna nazaran şirketler; ithalatı öne çekmek yani stoklamak, tedarik zincirlerini çeşitlendirmek ve tarife tesirlerini azaltmak için fiyatları ayarlama üzere kısa vadeli stratejiler benimserken, siyaset meçhullüğü bilhassa ABD dışında yatırımları baskılıyor. Bilhassa ABD şirketlerinin perakendecilerin ve tüketici elektroniğinin önümüzdeki birkaç ay sağlam bilançolar ve altı aylık talebi karşılayacak stoklarla kısa vadeyi yönetebileceği beklentisine de raporda yer veriliyor. Lakin dala nazaran değişmekle birlikte, şirketlerin üçte ikisi, tarife maliyetlerini tüketicilere yansıtabilir.
Raporda ayrıyeten gümrük vergilerinden kaçınmak için üretimin de Çin’den Güneydoğu Asya, Meksika ve hatta ABD’ye kaydırılması ihtimalinden de kelam edilerek şirketlerin, kârlılığı etkileyebilecek yüksek işgücü maliyetlerine karşın, ABD’de yaklaşık 1 trilyon dolar yatırım yapacaklarını açıkladıklarına yer veriliyor.
Küresel talepteki düşüş ve jeopolitik problemler nedeniyle global iflasların 2025 yılında yüzde 7 oranında artacağı, ABD’de yüzde 16 ve Batı Avrupa’da ise yüzde 5 artacağı rapordaki varsayımlar ortasında bulunuyor.