Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), kayıt dışıyla gayret çalışmaları kapsamında geliştirdiği Mekansal Bilgi Tahlil (MEVA) Sistemi ile birinci kademede bu yıl içinde el değiştiren 16 binden fazla taşınmazı taradı, tapu beyanı ile gerçek kıymeti ortasında fark olanlar için 9 bin 150 bireyden açıklama talep etti.
AA muhabirinin edindiği bilgiye nazaran, Bakanlık, gayrimenkuller üzerinden elde edilen gelirler ile ödenmesi gereken vergi ve harçları mercek altına aldı.
Kayıt dışı iktisatla uğraş kapsamında çabucak her alanda çalışma yapan Bakanlık, gayrimenkullerin alınıp satılması ya da kiraya verilmesiyle elde edilen gelirler ile ödenmesi gereken vergi ve harç üzere yükümlülüklerin takibi maksadıyla MEVA Sistemi’ni devreye aldı.
Gelir Yönetimi Başkanlığının dijital uygulamalarını geliştiren GİB Teknoloji takımları tarafından coğrafik bilgi sistemi temelli bir yazılımla hayata geçirilen MEVA uygulamasında, Başkanlık bünyesinde bulunan beyanname, bildirim, yoklama üzere bilgilerin yanı sıra tapu ve kadastro, ikametgah ve yapı evrakları, banka kredisi ve gayrimenkul ilan bilgileri ile değerleme uzmanları tarafından düzenlenen raporlara ait bilgiler kullanılıyor.
Bu bilgiler hem görsel olarak harita üzerinden sorgulanıp tahlil edilebiliyor hem de bir gayrimenkulün gerçek alım satım ve kira bedeli, bu bilgilerden hareketle çeşitli algoritmalar kullanılarak tespit ediliyor.
Birçok bilginin tahliline imkan sağlayan MEVA, gayrimenkullerin gerçek piyasa kıymetlerini tespit ederek kontrol süreçlerine kıymetli katkı sağlıyor.
MEVA kısa mühlet evvel 81 vilayet merkezinde bulunan defterdarlıklarda kullanılmaya başlandı. Defterdarlıklarda kurulan özel takımlar aracılığıyla, MEVA üzerinden dataya dayalı tahlil ve kontrol süreçleri işletiliyor.
Gerçek ve şimdiki satış kıymetlerinin tespiti için son 2-3 ayda gerçekleşen alım satım süreçleri MEVA üzerinden tahlil edilerek, tapuda gösterilen bedeller ile gerçek alım satım fiyatları karşılaştırılıyor.
Bu tahliller sonucu, tapuda gerçek satış bedelinden daha düşük bedelle süreç yapılan taşınmazlar tespit edilerek, alıcı ve satıcılardan açıklama isteniyor. Kendisinden açıklama istenilen bireyler, rastgele bir ceza olmaksızın pişmanlık kararlarından yararlanarak eksik ödedikleri harç ölçüsünü yatırabiliyor. Açıklamaları kâfi olmayan ve istekli olarak harç ölçüsünü artırmayan bireyler vergi incelemesine sevk ediliyor.
Birinci basamakta 5,9 milyar liralık harç matrahı istekli olarak artırıldı
Defterdarlıklar tarafından bu yıl içinde gerçekleştirilen alım satım süreçlerine yönelik yapılan çalışmalar sonucunda 16 binden fazla taşınmaz tahlil edildi.
Tapuda gösterilen bedel ile gerçek alım satım bedeli ortasında fark olduğu belirlenen taşınmazlara ait 9 bin 150 şahıstan açıklama istendi.
Şu ana kadar 2 bin 475 kişi istekli ahenk göstererek 5,9 milyar liralık alım satım bedeli artışı üzerinden 113,9 milyon liralık tapu harcını cezasız olarak pişmanlıkla ödedi.
Uyum göstermeyen mükellefler hakkında da vergi incelemesine başlandı.
Eksik harçların istekli ödenmemesi durumunda bunların yüzde 25 vergi ziyaı cezasıyla tahsili gerekiyor.
“Kira gelirleri de tespit edilecek”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de MEVA’nın kısa mühlet içinde ülke genelindeki tüm vergi dairelerinde kullanılmaya başlanacağını belirterek, şunları kaydetti:
“Böylece her vergi dairesi sorumlu olduğu alan içindeki tüm gayrimenkulleri harita üzerinden birçok bilgiye anında ulaşarak takip edebilme imkanına kavuşacak. Bu sayede alım satım süreçlerinin gerçek kıymetler üzerinden yapılmasının yanı sıra kiraya verilerek gelir elde edilen ve beyanname verilmesi gereken gayrimenkuller de çarçabuk tespit edilerek gerekli süreçler süratlice yapılabilecek. Gayrimenkul alım satım süreçlerinde tapuda gerçek satış bedelinden daha düşük bedel üzerinden süreç yapanlar kendilerinden açıklama istenmesini beklemeden harçlarını pişmanlık kararlarından yararlanarak cezasız formda ödeyebilir. MEVA uygulamasıyla hakikat ve gerçek kıymetler üzerinden süreç yapılması sağlanarak, kayıt dışılığın azaltılması ve istekli ahengin artırılması hedefleniyor.”